નક્કી કરીએ આ જ આ દિવાળીએ-
માત્ર ઘર નહિ, ખુદને પણ અજવાળીએ;
કોઈની આંખોનાં આંસુ ખાળીએ,
છે દિવાળી, કો’કનો દિ’ વાળીએ…

– વિવેક મનહર ટેલર

*
રાત-દહાડો વાંચવાથી શું થશે ?
વ્યર્થ ફીફાં ખાંડવાથી શું થશે ?
જ્ઞાન જે વર્તનમાં છલકાતું નથી,
એના ભ્રમમાં રાચવાથી શું થશે ?

– વિવેક મનહર ટેલર
(૨૨/૦૨/૨૦૨૪)
*

નક્કી કરીએ આટલું દિવાળીએ
આપણી ભીતર છે એ અજવાળીએ,
કોઈની આંખોનાં આસું ખાળીએ,
છે દિવાળી, કોઈનો દિ’ વાળીએ…

– વિવેક મનહર ટેલર

હોવાપણું એથી વધુ શું નીકળે ?
એક બુંદ બીજા બુંદમાં જઈને ભળે;
છું બ્રહ્મ હું, બ્રહ્માય છું, બ્રહ્માંડ પણ,
શું શું નથી મારી ભીતર, કોણ એ કળે ?

– વિવેક મનહર ટેલર
(૧૪-૧૧-૨૦૦૬)

કાલે હતો એથી વધારે આજે છે
દિલમાં એ રીતે દોસ્ત! તું બિરાજે છે;
ગંતવ્ય એક-એક શ્વાસનું એક જ છે કે-
જે પણ હતા, જે છે એ તારે કાજે છે.

– વિવેક મનહર ટેલર

(આગળ કે પાછળ? …                                                               ….જાંબુઘોડા, 2017)

*

સવાર-સાંજ દુવિધામાં તો ન રાખ મને,
વિચાર શું છે, જરા તો ચિતાર આપ મને;
ઉતારી ફેંક મને, જો પસંદ હોઉં નહીં,
પરંતુ ખીંટી ઉપર તો ન આમ ટાંગ મને.

– વિવેક મનહર ટેલર
(૧૧-૦૯-૨૦૧૭)

*

(સાથ-સાથ….                                                                        …ચાંપાનેર, 2017)

(ઉડ્ડયન……                                   …અલેપ્પી, કોચી, ડિસે., ૨૦૧૬)

*

કોણ જાણે, એના દિલમાં છળ હશે ?
કે પછી સંજોગનું કંઈ બળ હશે ?
ધાર્યું નહોતું કે સમયની જાળમાં-
‘એ ન આવે’ – માત્ર એવી પળ હશે!

– વિવેક મનહર ટેલર
(૦૧-૧૧-૨૦૧૦)

*

(એક અકેલા….                            ….અલેપ્પી, કોચી, ડિસે., ૨૦૧૬)

(ક્ષણિક….                     ……દાલ સરોવર, કાશ્મીર, ૦૫-૨૦૧૨)

*

લાગણીનો માંડ્યો સરવાળો અમે ખોટો,
જ્યાં હતી આશા નફાની, ત્યાં મળ્યો તોટો;
એ ચિરંતન થાવાને જન્મ્યો જ નહોતો, દોસ્ત!
આપણો સંબંધ શું છે ? એક પરપોટો !

– વિવેક મનહર ટેલર
(૦૨-૦૯-૨૦૧૧)

*

(ભંગુર…                     …..પેન્સિલવેનિયા, અમેરિકા, ૧૩-૦૫-૨૦૧૧)

(ફાટું ભરીને સોનું….             …સૂર્યોદય, નોર્થ રિમ, ગ્રાન્ડ કેન્યન, ૨૫-૦૫-૧૧)

*

સૂરજ ઢળતાં જ બદલાઈ જશે વાતાવરણ તુર્ત જ,
જશે જ્યાં તું, વિકટ થઈ પડશે મારે શ્વાસ પણ તુર્ત જ;
ભલે તું જાય છે પણ યાદ પરનો હક તો રહેવા દે,
‘સ્મરણ’ના ‘સ’ વિના તો થઈ જશે મારું ‘મરણ’ તુર્ત જ.

-વિવેક મનહર ટેલર
(૧૩-૧૨-૨૦૧૧)

*

(ગતિ અને ગંતવ્ય….        …રિપ્લી’સ બિલિવ ઇટ ઓર નૉટ, ન્યૂ યૉર્ક, ૧૬-૦૫-૧૧)

પ્રિય વૈશાલી,

પૈસો ખરીદી શકે એવી કોઈ વસ્તુની તને કદી કોઈ કામના નથી રહી… એ સંદર્ભે જોવા જાઉં તો હું સાવ મુફલિસ ગણાઉં. અને એક મુફલિસ કવિ એની પત્નીને એની વર્ષગાંઠ પર શું આપી શકે? એનું દિલ નિચોવીને લખેલી આ ચાર પંક્તિઓ ?

જન્મદિવસની દિલી શુભકામનાઓ…

*

સાથે જીવી ગયા જે એ વર્ષોનો સાર છું,
હું તારા ચિત્તતંત્રનો દિલકશ ચિતાર છું;
બચ્યો નથી જરાય હું મારા આ દેહમાં,
હું હું નથી, પ્રિયે ! હું તો તારા વિચાર છું…

– વિવેક મનહર ટેલર

(૦૮-૦૯-૨૦૧૧)

(અમેરિકા આવવાનું પહેલું કારણ?         ….રીવર ફ્રંટ, ડેટ્રોઇટ રીવર, ૩૦-૦૪-૧૧)

*

પ્રેમભીનાં ગુલાબ મોકલું છું,
જાગરણના જવાબ મોકલું છું;
પાંપણો સહેજ પણ ખુલી ના શકે,
એવાં ગમતીલાં ખ્વાબ મોકલું છું.

-વિવેક મનહર ટેલર
(૧૫-૦૩-૨૦૧૧)

(સ્કાય લાઇન…                                  ….ડેટ્રોઇટ રીવર,૩૦-૦૪-૨૦૧૧)

*

અમેરિકાનો મારો પહેલો કાર્યક્રમ આજે:

ડેટ્રોઇટ

01/05 (રવિવાર): સાંજે ચાર વાગ્યે

સમન્વય પ્રસ્તુતિ સાહિત્ય સંધ્યા, સાંજે ચાર વાગ્યે @ Costick Center, 28600 Eleven Mile Road, Farmington Mills, MI

[734-620-2233, 734-306-1180, 248-7608005]

Status : SOLD OUT

(અમારું ‘અમે’નું ઘર….           …સોજા, હિમાચલ પ્રદેશ, નવે.-૨૦૦૭)
(૨૬-૦૧-૧૯૯૭ ~:~ ૨૬-૦૧-૨૦૦૮)

*

પરિણય  નામ  છે  સંસારયજ્ઞે  ભેળા  તપવાનું,
પ્રણયના સાત  પગલાંથી નવી કેડીઓ રચવાનું;
વફાનું  બાંધી  મંગળસૂત્ર  પોતે પણ  બંધાવાનું,
વટાવી ઉંબરો ‘હું’નો, ‘અમે’ના  ઘરમાં વસવાનું !

-વિવેક મનહર ટેલર
(૨૦-૧૨-૨૦૦૭)

(અમે…..             …ટ્રાઈપોડની આંખે, ડીગ, ૦૬-૧૨-૨૦૦૬)
(૨૬-૦૧-૧૯૯૭ થી ૨૬-૦૧-૨૦૦૭)

આ હાથ હાથમાં લીધો ને વર્ષ થ્યાં છે દસ,
પહેલા દિવસની છે છતાં અકબંધ એ તરસ;
દસ વર્ષમાં દસ આપદા વેઠી ભલે તો પણ,
જે ગઈ, જે છે ને જે જશે એ જિંદગી સરસ !

-વિવેક મનહર ટેલર

(ભૂલા પડવાની મજા…                           …ઓક્ટોબર,2006)

મારી દુઆ સાચી હશે તો કોક દિ’ ફળશે તને,
મારો પ્રણય સાચો હતો એની સમજ પડશે તને;
પથ્થર છું છો તુજ રાહનો, ઠોકર નથી, ના…ના…નથી,
પગ મૂક, ઊંચાઈ પગથિયાની સદા મળશે તને.

વિવેક મનહર ટેલર

(માલદીવ્સના દરિયાની ભીતરમાં…                   … ફેબ્રુઆરી-02)

*

ભલેને લોક એને ભાગ જળનો માનવાના,
જીવન માપો તો છો ને અલ્પજીવી લાગવાના;
ભરીને વાયુ ભીતરમાં અલગ રાખે છે દમ જે,
એ પરપોટા છે સાચા અર્થમાં મોતી હવાના.

– વિવેક મનહર ટેલર

(ગુજરાતમિત્ર 28-08-2006)

હાથે કયા તે શહેરના આ રાખડી હશે ?
હર તાંતણામાં જ્યાં નદી રમણે ચડી હશે;
છે દિન બળેવનો અને આખા નગરમાં પૂર ?
આંખો શું કોઈ બહેનની આજે રડી હશે ?
* * * * *

કિનારા તોડીને શું પામવાને આ નદી નીકળી ?
ચડીને પૂરે શું શીખવાડવાને આ નદી નીકળી ?
સતત અવિરત ને અઢળક કચરો સૌએ આપ્યા કીધો છે,
જે લીધું છે શું પાછું આપવાને આ નદી નીકળી ?

ડૉ. વિવેક મનહર ટેલર

(આ પહેલાના બે મુક્તકો વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો)

(ચિત્રાંકન : ડૉ. કલ્પન પટેલ, સુરત)

*

આ ગઝલ પણ ખરી પારસી નીકળી,
કાવ્યના દૂધમાં શર્કરા થઈ ભળી;
દેશ-ભાષા વળોટીને આવી, છતાં,
ગુર્જરી થઈ ગઈ ગુર્જરીને મળી.

-વિવેક મનહર ટેલર

(રસ્તો…દિલ સુધી જવાનો…!            ચિત્રાંકન: ડૉ.કલ્પન પટેલ, સુરત)

*

હૈયું ભરાઈ આવ્યું, છલકી ઊઠ્યાં છે નેણ,
હું શું કહું? અધરથી પાછાં વળ્યાં છે વેણ;
તારો આ પ્રેમ સાંધે, સંબંધ એ રીતે કે
ટુકડો જડ્યો જડે ન, ક્યાંયે જડે ન રેણ.

-વિવેક મનહર ટેલર

*

(રેણ=સાંધો)

લીમડાની ડાળ પર ઝૂલ્યા પછી,
આગળા ઉંમરના સૌ ખૂલ્યા પછી;
બાષ્પ શબ્દો, શ્વાસ ધુમ્મસ થ્યા પછી,
હું તને પામું મને ભૂલ્યા પછી !

ડૉ.વિવેક મનહર ટેલર