(ચણાતી જતી નહેરની વચ્ચે કલકલિયો(કીંગફિશર)ના આખરી શ્વાસ)

*

આજે એક દીર્ઘ નઝમ આપ સહુ માટે… આશા છે આપને સ્પર્શી જશે… ગમી જશે…

*

ગણી રહ્યો છે નગરમાં બસ, આખરી ઘડીઓ,
કપાતા વૃક્ષની ડાળેથી દેખે માછલીઓ;
સિમેન્ટની બની રહી છે એ નહેરના કાંઠે,
રડે છે છેલ્લી વખત શ્વેતકંઠ કલકલિયો-
તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

નહેર શહેરમાં સિમેન્ટી આંસુથી રડશે,
જે પાણી ખુલ્લું વહેતું’તું, બોક્સમાં વહશે;
ઉપરથી કાર, બસો, સાઇકલો પસાર થશે,
વિચારું છું, શું કશે મારું નામ પણ બચશે ?
– તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

અહીં તો વૃક્ષથી ઝડપી મકાન ઊગે છે,
જળો બનીને એ વૃક્ષોનું લોહી ચૂસે છે;
જીવે છે વૃક્ષ જે વર્ષોથી નહેરના પડખે,
કણાની જેમ મકાનોની આંખે ખૂંચે છે-
તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

નિતાંત તાજી હવા, પ્રાણવાયુને ખોઈ,
સિમેન્ટમાં નહીં બચશે વનસ્પતિ કોઈ;
ને બંધ બોક્સની ભીતર પછી આ માછલીઓ
હશે ખરી? ને અગર જો હશે તો શું જોઈ?
તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

સૂરજ શું રોજના જેવો જ પછી પણ ઊગશે ?
શું સાંજ આભમાં એવા જ રંગ પાથરશે ?
ભીતરથી પાણી તો વહેશે પરંતુ પ્રાણ વગર,
તમારા પાકમાં શું પહેલાં જેવું સત્ત્વ હશે ?
તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

નહેર બંધ થવાનો દિવસ નજીક આવ્યો,
સવાલ મારા હૃદયમાં જતાં જતાં જાગ્યો-
રહું હું કે ન રહું, તમને શું ફરક પડશે ?
કદી તમે શું તમારો ગણીને ગણકાર્યો ?
તમારા શહેરમાં મારા આ આખરી દિવસો.

– વિવેક મનહર ટેલર
(૧૮-૦૨-૨૦૧૪)

*