कब तक युं रुहानी इश्क़ की दुहाई देती रहोगी तुम?
बहुत हो चुका।
उब चुका हूँ मैं इन रुहानी इश्क़ के चौंचलों से।
इन्हें कविओं ने पैदा किया है, इन्हें कविताओं में ही रहने दो।
अब मै प्यार करता हूँ तुमसे तो करता हूँ
और चाहता हूं तो बस, चाहता हूँ।
और अगर चाहता हूँ तो फ़िर आधा-अधूरा क्यों?
कोई तो वजह दो…
थक गया हूं मैं शाम के सिरहाने पर बैठकर
तुम्हारे ढलते हुए आँचल का सूरज देख-देखकर
और इन हवाओं की झुल्फ़ों से
मेरे अरमानों के गालों को सहलाते सहलाते।
तुम्हारा हाथ हाथ में लेकर बैठे हुए सदीयाँ बीत गई, जाना।
अब तुम्हारे अंदर उतर जाना है।
तुम्हारे और मेरे बीच
ये जो देखने-सराहने की काव्यात्मक दीवारें खडी कर रक्खी हैं,
आज इन्हें गिराना है किसी भी तरह।
आज मैं नहीं चाहता कि अपनी आग को फ़िर कपडों में छिपा-छिपाकर
तुम्हें उसी तरह आँखो से पीता रहूँ, पीता रहूँ, पीता रहूँ;
और फ़िर यूँ प्यासा ही मरता रहूँ, जीता रहूँ।
आज कोई अच्छाई की अडचन मुझे न रोक पाएगी।
आज मैं सच्चाई से टकरा गया हूँ।
आज मुझे कोई रुहानी इश्क़ का कॉन्डम मत थमा देना तुम,
आज तुम्हें मैं जिस्माना चाहता हूँ।
आज मैं तुम में उतर जाउँगा। आज मैं हम हो जाउँगा।
-विवेक मनहर टेलर
(०२-१२-२०१७)
કવિ અને કવિતા કદી કોઈ ખુલાસાના મહોતાજ હોતા નથી… દરેક ભાવક પોતાની સમજણના સથવારે જ એને સમજી શકતા હોય છે. પણ આ કવિતા સાઇટ ઉપર મૂક્યાના બીજા દિવસે મને એક મિત્રે ઝાકીરખાનની નઝમ મોકલી આપી. હું વરસોથી સમસામયિક હિંદી અને ઉર્દૂ કવિતા વાંચતો જ નથી એટલે મારા માટે આ નામ નવું હતું. (મારો દીકરો ઝાકીરખાન કોણ છે એની રજ-રજથી વાકિફ છે.) ઝાકિરખાનની નઝમ નીચે કોમેન્ટ વિભાગમાં મૂકી છે.
મારી આ અછાંદસ કવિતા એક મિત્ર સાથેના ચેટિંગનું પરિણામ છે. પ્લેટોનિક લવ અને ફિઝિકલ લવની ચડસાચડસીમાંથી આ નઝમ જન્મી છે. અને આ ચેટિંગ ચાલતું હતું ત્યારે મારી ઓફિસમાં ‘અપને હોઠોંસે લગાના ચાહતા હૂઁ, હાઁ, તુમ્હેં મૈં આઝમાના ચાહતા હૂઁ’ ગઝલ વાગી રહી હતી. આ ‘આઝમાના’ શબ્દ પરથી મને ‘જિસ્માના’ શબ્દ સૂઝ્યો. મારા અછાંદસની પહેલી પંક્તિ ઝાકીરખાનની કવિતા સાથે લગભગ હૂબહૂ મળતી આવે છે એ સંજોગને હું ઊઠાંતરી તરીકે સ્વીકારી પણ લઉં તો પણ મારી કવિતાને બહુ બહુ તો તરહી ગઝલની જેમ તરહી આઝાદ નઝ્મ કહી શકું. એ એક પંક્તિ સિવાય આ બન્ને કવિતા સરખી છે એમ કહેવું બન્ને કવિતાનું અપમાન છે. એક તટસ્થ વિવેચક તરીકે મારે એક પંક્તિમાં આ બે રચનાઓ વિશે કંઈ કહેવું હોય તો એમ કહી શકું કે જે જગ્યાએ ઝાકીરખાનની રચના પૂરી થઈ જાય છે એ જગ્યાએથી વિવેક ટેલરની રચના શરૂ થાય છે…
ઝાકિરખાનની કવિતાની શરૂઆત તો રુહાની ઈશ્કથી થાકેલા અને શારીરિક સુખ ઝંખતા માણસથી થાય છે પણ રુહાની ઈશ્ક કરવો જ નથી એમ કહ્યા પછી પણ ઝાકિરખાન રુહાની ઈશ્ક જ કરે છે.
મારી કવિતાની ગતિ સીધી છે. એ રુહાની ઈશ્ક નામના કવિઓએ જન્માવેલા પ્રપંચોથી થાકેલા નાયકની બેબાક સ્વગતોક્તિ છે. એ અડધું-અધૂરું ચાહવા માંગતો જ નથી. એ આંચલના સૂર્યને દૂરથી ઢળતો જોયા કરવાથી ને પ્રેમિકાના ઝુલ્ફોં અને ગાલોને પંપાળતા-પંપાળતા થાકી ગયો છે. એ પોતાની આગ કપડાંમાં સંતાડવા માંગતો નથી. જેને લોકોએ ‘અચ્છાઈ’ કહીને માથે ચડાવી મૂકી છે એ અડચણ પણ આજે એને રોકી શકનાર નથી. એ રુહાની ઈશ્કનું કૉન્ડમ પહેરનાર નથી… એ એની માંગણીમાં શરૂથી અંત સુધી સાફ છે અને એની ગતિમાં ક્યાંય કોઈ અવરોધ કે યુ-ટર્ન્સ નથી.
